Og Gerilim Trafosu

Gerilim transformatörleri,  yüksek gerilim de çalışacak ölçü aletlerinin üretiminin çok pahalı ve imkansıza yakın denilebilecek seviyede zor olması sonucu gerilimin belli bir seviye düşürülerek ölçüm yapma fikri neticesinde ortaya çıkmıştır. Tüm transformatörlerde olduğu gibi primere uygulanan gerilimden dolayı oluşan manyetik alanın etkisiyle sekonder sargı üzerinde gerilim oluşur. Primer ve sekonder sargılarının aralarında ki sargı sayıları oranında değişen gerilim sekonder ucundan  çıkış verir ve kullanılacak diğer cihazlara (ölçü cihazları gibi) bağlanır. Bu sayede girişteki yüksek gerilimde çalışamayacak  cihazlar belli oranda düşürülmüş gerilimle rahatlıkla çalışacaklardır.

Gerilim Trafosu

V Tip Gerilim Trafosu

 

TSE de primer giriş çıkış uçları P1 ve P2, sekonder giriş çıkış uçları S1 ve S2 ile gösterilir. Alman normunda sırasıyla K,L,k,l ile gösterilen bu uçlar Amerikan normlarına göre sırasıyla H1, H2,X1, X2 ile temsil edilir.

Gerilim trafoları voltmetre gibi devreye paralel bağlanır.

Ölçme hassasiyetine göre 0,2-0,5-1-3-5-10 gibi sınıfları bulunmaktadır. Sayaç devreleri için 0,2 veya 0,5, ölçü aletlerinde 1, koruma için 3 sınıfların kullanılması tavsiye edilmektedir.

Ülkemizde kullanılan gerilim transformatörleri primer gerilimleri değişmekle birlikte sekonder gerilimleri genellikle 100 V seviyesindedir. (34,5 kv/0,1 kv gibi)

Faz-faz arası olarak, Primer gerilimleri 0,3-6,3-10,5-15-31-34,5-154-380 kv gibi değerlerde olmakla birlikte sekonder gerilimleri 100-120-150-200 v seviyelerindedir. (faz-toprak arası gerilim trafolarında bu değerler √3’e bölünür. (34,5/√3-0,1/√3 gibi)

Kullanıldıkları yere göre iki çeşidi vardır,

  1. Faz-Toprak Gerilim Transformatörü, faz ve toprak arasında kullanılır, tek izolatörlü (buşing) yapıya sahiptir. Genelde tercih edilen yapılardır.
  2. Faz-Faz Gerilim Transformatörü, genellikle dengeli yük çeken OG şebekelerde kullanılan, sekonder sargısı iki adet izolatör (buşing) yardımıyla dışarı çıkarılmış, aynı anda iki faza bağlanmış gerilim trafolarıdır. Böylece üç adet faz-toprak gerilim trafosu yerine iki adet faz-faz gerilim trafosu bağlanarak gerilim belli oranda düşürülebilir. Yapısal olarak “V” harfine benzedikleri için “V Tipi Gerilim Trafosu” olarak da adlandırılırlar.