Trafo Bakımları

Posted on by

Trafo Bakımları

Elektrik enerjisinin iletilmesi,  dağıtılması gibi alanlarda ve çeşitli aygıtların çalıştırılmasında kullanılan trafolar bu bakımdan en önemli elektrik makineleri grubundan sayılmaktadır.

Bünyesinde trafosu olan işletmeler, en geç yıllık periyotla trafolarına bakım yaptırması gerekmektedir .Trafoların hareket eden parçaları olmadığından sürtünme kayıpları söz konusu değildir. Bunun sonucu verimli en yüksek elektrik makineleri olarak gösterilebilir. Trafoların verimleri %99,6 ya kadar yükseltilebilmiştir. Güçleri ise birkaç Volt-Amper’den (VA) çok büyük Mega-Volt-Amper’e (MVA) kadar olabilir.

Trafo bakımları; trafonun genel dış temizliği, trafo merkezinin temizliği, yağlı tip trafolarda yağdan örnek alarak yağ üzerinde yapılacak testler, kesici-ayırıcı hücrelerin kontrolleri, koruma rölelerinin kontrolleri gibi birçok çalışmayı içerisinde barındırır. Ancak bu çalışmalardan daha önemlisi iş güvenliğidir. Çalışmaya başlamadan önce kesme, ayırma, topraklama gibi adımlar uygulanmalı son olarak enerjinin olmadığından emin olunduktan sonra çalışmaya başlanmalıdır. Yapacağımız işlem ne olursa olsun, ilk işimiz iş güvenliği olsun

Trafo Yağı ve Önemi

Trafoların öneminin büyük olması içlerinde kullanılan yağlarının da önemini artırmaktadır. Trafolarda kullanılan yağların iki temel işlevi vardır.

  1. İzolasyonu sağlamak,
  2. Trafonun soğutulmasına yardımcı olmaktır.

Trafo yağının, (izolasyon kalitesi üzerine en büyük etkisi rutubet olup) yavaş olarak oluşan ve yağın havadan aldığı oksijen ile oksidasyona uğraması sonucunda,

  • Trafo yağı içerisinde asit
  • Trafo yağı içerisinde tortu oluşur.

Meydana gelen asit ve peroksitler selülozik izolasyonun mukavemetini azaltır. Peroksit gaz, elektrik arkı sonucunda patlamaya neden olur. Sargılar tarafından alınan asit, selüloz moleküllerine hücum ederek bozulmalarına neden olur. Organik asitlerin oluşması ile bozulmuş ürünler ( sargıların gerilme kuvvetini dolayısıyla  ömrünü etkiler) çamur şeklinde ortaya çıkar. Kısmen çamurla kaplanan çekirdek ve sargıların sıcaklığı artacaktır. Çamur rutubeti sever, enerjili kısımlar ile enerjisiz kısımlar arasında köprü oluşturarak transformatöre zarar verir.

Kutuplaşabilen bir yapıya sahip olan nem, transformatöre çeşitli yollardan girebilir. Nem transformatörlerinin en büyük ve en etkin düşmanıdır. Yağın içerisindeki nem, sargılar tarafından kolaylıkla emildiğinden sargıların elektrik dayanımı azalır.

Trafo bakımlarında yağdan örnek alınarak, yağ test laboratuvarları veya akredite olmuş kurumlarda ayrıntılı yağ testleri yaptırılarak, yağın içinde yabancı madde oluşumu, nem, toz gibi istenmeyen durumlar oluşup oluşmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.

Trafo Bakım Aşamaları

​BAKIM İŞLEMLERİ​
  • Trafo çevirme oran testi ( Ratio Test ),
  • Trafo izolasyon testi (YG/AG ; YG/Tank ; AG/Tank arası ) ve polarizasyon indeksinin çıkarılması,
  • Primer ve Sekonder sargı dirençlerinin ölçülmesi,
  • AG ve OG bara ve kablo bağlantılarının kontrol edilmesi,
  • Buchholz rölesi fonksiyon testi ve sahadan panoya gelen alarmların (Kesici açtırılarak test edilmesi) kontrolü,
  • Yağ sıcaklık termometresi fonksiyon testi ve sahadan panoya gelen alarmların (Kesici açtırılarak test edilmesi) kontrolü,
  • Yağ seviye rölesi fonksiyon testi ve sahadan panoya gelen alarmların (Kesici açtırılarak test edilmesi)kontrolü,
  • Yağ delinme gerilimi testi,
  • Yağ rutubet testi,
  • Yağ kayıp faktör testi,
  • Yağ iç yüzey gerilimi testi,
  • Yağ asidite testi (PH ölçümü)
  • İzolatör temizliğinin yapılması,
  • Eklatör aralıklarının ayarlanması,
  • Silika jellerin kontrolü, (gerekli ise değişimi)
  • Yağ seviyesinin kontrolü,
  • Yağ kaçaklarının contaların sıkılarak giderilmesi,
  • Contaların tahrip olması durumunda onayınız halinde contaların değişimi,
  • Yapılan bakım hizmetlerinin ve yağ analizlerinin ayrı ayrı raporlanması,
  • Gerekli düzenleyici bakımların belirlenmesi,
  • Trafo odasının genel temizliğinin yapılması

OG KESICILER

  • Kesici açma kapama zamanının ölçülmesi
  • Motor kurma zamanı ve akımının ölçülmesi
  • Bobin akım ve tepki süresi ölçülmesi
  • Kontakların eşzamanlı kapanma testi
  • Kontak geçiş dirençlerinin ölçülmesi
  • Kesici mekanizmasının temizliği ve yağlanması
  • Çekmeceli kesicilerde parmak kontakların özel kontak yağı ile yağlanması
  • Tüm testlerin sonucunun, motor-bobin ve kutup karakteristiklerinin grafiksel dökümü ve ekipmanınız hakkında genel expertizi içeren bir bakım raporu hazırlanması.

 

OG KORUMA RÖLELERİ

  • Sistemin yardımcı AC/DC beslemesinin kontrolü
  • Röle koruma fonksiyonlarının akım gerilim enjeksiyonu ile kontrolü ve röle-kesici kombinasyonunun fonksiyon testinin yapılması
  • Röle input output değerlerinin kontrolü

 

OG AKIM TRAFOLARI

  • Trafo oran testi
  • Polarite testi
  • Epoksi görsel kontrolü
  • Primer bağlantı sıkılığının tork anahtarı ile kontrolü

 

OG GERİLİM TRAFOLARI

  • Trafo oran testi
  • Sigortaların kontrolü
  • Epoksi görsel kontrolü
  • Primer bağlantı sıkılığının tork anahtarı ile kontrolü

 

OG SİGORTALAR:

  • Sigorta dirençlerinin ölçümü ve analizi

 

OG HÜCRELER

  • Hücrelerin kesici kompartımanlarının temizliği
  • Toprak devamlılığı kontrolü
  • İndikatörlerin ve ölçüm cihazlarının kontrol edilmesi
  • Varsa hücre ısıtıcı fonksiyonlarının kontrol edilmesi
  • Hücrelerin Topraklama ayırıcılarının kontrolü ve fonksiyon testleri
  • OG Kablolarının ve kablo başlıklarının kontrolü

    Kablo Başlığında Uygunsuz Durum

    Kablo Başlığında Uygunsuz Durum

  • Hücrelerin mekanik ve elektriksel kilitleme kontrolleri
  • Bağlantıların tork anahtarı ile kontrolü